استان چهارمحال بختیاری از استان‌های مرکزی نزدیک به جنوب غربی کشور است که در ناحیه مرکزی سلسله جبال زاگرس که از شمال غربی به جنوب شرقی امتداد دارد واقع شده است. بلندترین نقطه استان در ناحیه غربی قله زردکوه بختیاری با ۴۵۴۸ متر ارتفاع و پست ترین نقطه آن در ناحیه شرقی چهارمحال بختیاری است . به دلیل شیب ارتفاعات بختیاری که از شمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده‌اند، همچنین به دلیل بلندی عوارض طبیعی، موقعیت جغرافیایی و توپوگرافی، آب و هوای استان نسبتاً سرد است. مرکز این استان شهر «شهرکرد» است.
این استان با ۱۶٬۳۳۲ کیلومتر مربّع وسعت معادل یک درصد از کل وسعت ایران، بیست و دومین استان کشور از نظر مساحت می‌باشد. و بادارا بودن ۱۱% از منابع آبی کشور پر آب ترین استان کشور محسوب می‌شود. دو روخانه بزرگ کشور یعنی «کارون و زاینده» رود از این استان سرچشمه می گیرد. استان چهارمحال بختیاری از جمله مناطق کوهستانی فلات مرکزی ایران و بین ۳۱ درجه و ۹ دقیقه تا ۳۲درجه و ۳۸ دقیقه عرض شمالی و ۴۹ درجه و ۳۰ دقیقه تا ۵۱ درجه و ۲۶ دقیقه طول شرقی گرینویچ قرار دارد. این استان از شمال و مشرق به استان اصفهان، از مغرب به استان خوزستان، از جنوب به استان کهگیلویه و بویراحمد و از سمت شمال غربی به استان لرستان محدود می‌شود. مرکز این استان شهر شهرکرد است که با ۲۱۵۰ متر ارتفاع از سطح دریا، مرتفع ترین مرکز استان کشور در ایران است
نام چهارمحال بختیاری اشاره به قوم بزرگ بختیاری و چهار محل از این استان دارد. محال جمع مکسر کلمه محل به معنی ناحیه و مکان است و چهارمحال یعنی چهار ناحیه از سرزمین بختیاری که عبارت بودند از: لار، کیار، میزدج و گندمان. در تقسیمات کنونی استان، لار در شهرستان شهرکرد، میزدج در شهرستان فارسان کیار در شهرستان کیار و گندمان در شهرستان بروجن قرار می‌گیرد. چهارمحال یا چار مال را چهار طایفه بختیاری نیز می گفتند که از قدیم در چهارنقطه استان سکونت داشتند. منطقه بزرگ بختیاری نیز که از دیرباز کوچ گاه ایل بزرگ یختیاری بوده و هست، هم اکنون شامل شهرستانهای کوهرنگ، فارسان، اردل، لردگان و کیار و بخشی از شهرستانهای شهرکرد و بروجن می‌باشد. بختیاری ها در کل استان حضور دارند
چهارمحال بختیاری همواره بخشی از سرزمین بزرگ بختیاری محسوب می شد اما از دوره رضا شاه با هدف تضعیف بختیاری، سرزمین بزرگ بختیاری به چند استان از جمله استان چهارمحال بختیاری تقسیم شد. قبل از سال ۱۳۳۲ خورشیدی در قالب بختیاری و چهارمحال از اصفهان به قرار دادند. در این سال، از اصفهان جدا و به عنوان فرمانداری مستقل بختیاری در تقسیمات سیاسی کشور قرار گرفت.در دههٔ ۳۰ با تغییر رویکردهای حکومت در سال ۱۳۳۷ شمسی فرمانداری مستقل بختیاری و چهارمحال به فرمانداری کل ارتقاء می‌یابد و در محدوده آن فرمانداری‌های جدید بروجن و نیز بخش‌های جدید شوراب و گندمان ایجاد می‌گردند. در مصوبه سال ۱۳۵۲ هیئت وزیران، فرمانداری کل چهارمحال بختیاری به استانداری چهارمحال بختیاری ارتقا یافت.
شهرکرد یادهکرد در اصل «ده کُردین» بوده است. کلمه کُرد در اینجا مخفف و خلاصه شده کردین/ کوردین می باشد که کُردین در زبان بختیاری به معنای بالاپوش ضخیم نمدی است که چوپانان می پوشند. در شهرکرد یا دهکرد هنوز هم نمدمالی و تهیه بالاپوش نمدی کُردین رواج دارد. مردمان دهکرد ترکیبی از اقوام مختلف هستند که در چند قرن اخیر به تدریج ساکن این منطقه شدند. ساکنان اولیه شهرکرد زبان بختیاری داشته اند دهکردی های اصلی و قدیمی هم هستند که اصالت بختیاری دارند. بنیانگزاران دهکرد اتابکان لُر و بختیاری ها بودند اتابکان لر از قرن ششم تا قرن یازدهم در بخش هایی از ایران در زاگرس مرکزی و جنوبی حکومت داشتند. ترکیب جمعیتی شهرکرد در دهه های اخیر تغییر نموده و با مهاجرت بختیاری ها به مرکز استان هم اکنون در مرکز استان بختیاری ها اکثریت دارند.
این قلعه و بقایای مجموع قلاع نجف قلی خان در شلمزار قرار دارند که توسط خوانین بختیاری احداث و مورد استفاده قرار می گرفته است. قلعه شلمزار ۱۰۰۰ مترمربع مساحت دارد در تاریخ ۱۳۰۷ هجری قمری به دستور مرتضی قلی خان صمصمام ساخته شده است
جونقان شهر کوچکی است در ۳۸ کیلومتری شهرکرد که مقر سکونت خوانین بختیاری بود. علیقلی خان سردار اسعد بختیاری در سال ۱۳۱۸ هجری قمری قلعه یا کاخی با ۱۴۰۰۰ مترمربع مساحت برای سکونت خود ساخت که نماهای بیرونی متفاوتی داشت. ستون های سنگی آن هرکدام چند قطعه در اشکال مختلف بنا شده، به طوری که در قسمت بالا، این ستون ها چهار گوش است.
این بنای دو طبقه در جنوب شرقی روستای دزک قرار دارد. طبقه اول آن یک هشتی ورودی در وسط دارد که از طرفین به محوطه بزرگ قلعه منتهی می شود. در طرفین هشتی چهار ایوان قرار دارد که دو ایوان آن رو به شمال و دو ایوان دیگر رو به جنوب هستند و شامل چند اتاق و انبار است. طبقه دوم که از ایوان های شمالی طرفین هشتی به آن راه می یابند، ابتدا از راه پله ها وارد محوطه بزرگ حوضخانه می شود که در وسط آن سالن سفره خانه با تزیینات گچبری و نقاشی زیبایی قرار دارد. در کنار سفره خانه، اتاقی به نام آینه خانه قرار دارد که به صورت باشکوهی تزیین شده است. از مجموع چهار برج این بنا، تنها دو برج باقی مانده است.
چالشتر در ۱۰ کیلومتری شهرکرد واقع شده است. این قلعه سال ها قبل از این که شهرکرد اعتبار یابد، مرکز حکومت نشین بود. این قلعه به خدا رحیم خان بختیاری متعلق بود و در حال حاضر جز بخش کوچکی، بقیه قلعه از بین رفته است
چلیچه یکی از روستاهای میزدج است که در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی شهرکرد واقع شده است. در خارج از چلیچه و در شکاف دره سرسبز و خرم راز یا اسعدیه دو قلعه با فاصله کمی از هم به دستور سالار اعظم و خان بابا ساخته شده که در نوع خود زیبا هستند
این قلعه در حوالی کوه جهان بین و بر فراز روستای تک قرار دارد. مساحت محدوده آن ۷۰۰۰ مترمربع است و ستون های آن به صورت منشوری بنا شده است. در حیاط قلعه سه حوض سنگی و کاشی کاری شده وجود دارد
این مدرسه از بناهای جالبی است که به همت مرحوم میرسید محمد، امام جمعه وقت شهرکرد به جای خرابه های تیمچه ارمنای کدخدا ساخته شده است. این بنا دارای حجره های گوناگون و صحن نسبتا بزرگی است. این مدرسه و متعلقات آن در سال ۱۳۱۲ به تولیت و نظارت امام جمعه وقت به ثبت رسید
این بنا روبه روی مسجد اتابکان شهرکرد قرار دارد. شالوده اولیه بنا در زمان اتابکان در لرستان گذاشته شد و در دوره های صفویه، زندیه و قاجاریه مرمت و تعمیر شد. این حمام دارای یک فضای وسیع بیرونی به نام رختکن است که به وسیله یک دهلیز منحنی به تطهیرخانه و گرمخانه متصل می شود. در طرفین شمال و جنوب صحن گرمخانه دو حوض مستطیل شکل واقع شده است. در طرفین خزینه بزرگی که به وسیله چهار پله سنگی بالا می رود، دو خلوت گاه زیبا و مربع شکل وجود دارد که جایگاه اعیان و اشراف در فصل تابستان بود
تونل کوهرنگ در نزدیکی چلگرد قرار دارد. سابقه احداث این تونل به شرح زیر است: اقدام برای الحاق آب کوهرنگ به زاینده رود به روایتی از زمان ساسانیان و یا از زمان شاه عباس شروع گردید. در آن زمان در نظر داشتند به خط الراس کوه کارکنان شکاف عمودی بدهند و با ساختن سد مرتفع سطح آب کارون را بالا آورده و از شکاف کوه کارکنان عبور دهند
پل زمان خان در ۲۹ کیلومتری شمال شهرکرد بر روی زاینده رود ساخته شده است. پل به دست یکی از روسای عشایر به نام زمان خان به صورت دو دهنه هشت متری احداث شده است. این بنا دو بار یکی در سال ۱۰۲۲ توسط کارگزاران حکومت صفوی و بار دوم در سال ۱۳۲۱ شمسی به وسیله حاج عبدالحسین قزوینی مالک قریه جمالی به طور کامل تعمیر و مرمت شده است
پیرغار از تفریحگاه های منطقه چهارمحال است که در بخش میزدج قرار دارد. روی قسمتی از تپه سنگی این منطقه سه سنگ نوشته به زبان فارسی وجود دارد که بر روی آن شرح لشکرکشی بختیاری ها به فرماندهی سردار اسعد به تهران و نقش آن ها در انقلاب مشروطه ثبت شده است
ابوالفتح دهقان سامانی (سیف الشعرا) مردی صوفی، مسلک و عارف بود که در میان ایلات بختیاری می زیست و در سال ۱۳۲۶ هجری قمری در گذشت. مقبره این عارف در حدود ۲۸ کیلومتری شمال شهرکرد و نزدیک پل زمانخان قرار دارد. بنای آرامگاه دهقان سامانی از لحاظ شیوه ساخت و نوع معماری درخور توجه می باشد
در سطح استان چهارمحال بختیاری درختان کهنسالی وجود دارند که به نوعی با اعتقادات مذهبی مردم منطقه درآمیخته است. انواع مختلفی از این درختان در نقاط مختلف استان پراکنده اند و گروهی از مردم منطقه تکه ای از لباس خود را پاره می کنند و به آن می آویزند و اعتقاد دارند که آرزوی آن ها برآورده خواهد شد. در صورت برآورده شدن نیاز و حاجت نذر کننده، گوسفندی را در پای آن ذبح و قربانی می کنند.
تعدادی از این نوع درختان و مکان آن ها عبارتند از: درخت گلابی در باباحیدر، درخت بلوط در اردل، درختان چنار در دشتک ـ درخت سیب در سمیرم (چشمه ده کردو دوک)، درخت چنار در الیکوه ، درخت نارون در طاقانک (باغ ارجن)، درخت بلوط در شهرکرد (گردنه رخ)، درخت بلوط در ارجنگ، درخت بادام در نافچ. علاوه بر آثاری که اجمالا مورد اشاره قرار گرفت، از پل دو پلان بر روی زاینده رود، پل شارلو در ۷ کیلومتری سامان، پل هوره در روستای هوره شهر کرد، حمام شهرک و حمام حاج عبدالله در شهر کرد، حمام فرادنبه، حمام سفید دشت، حمام شلمزار و حمام چلیچه در فارسان، حمام حاج محمد رضاخان در لردگان، عمارت خانه فرخشهر و قلعه شمس آباد نیز می‌توان نام برد که هر یک ویژگی‌های خاص معماری و قدمتی قابل‌توجه دارند.